Diyabet ve Diyabetik Ayak

Diyabet, kan glikozu veya kan şekeri seviyelerinizin çok yüksek olduğu bir hastalıktır. Glikoz yediğiniz gıdalardan gelir. Vücudunuzdaki hücreler enerji için glikoza ihtiyaç duyar. İnsülin adı verilen bir hormon glikozun hücrelerinize girmesine yardımcı olur.

Tip 1 diyabette vücudunuz insülin üretmez. Tip 2 diyabette ise vücudunuz insülini iyi yapamaz veya kullanamaz. Yeterli insülin olmadığında, glikoz hücrelerinize normalde olduğu kadar hızlı giremez. Glikoz kanınızda birikir ve yüksek kan şekeri seviyelerine neden olur.

Diyabet ayak sorunları nasıl oluşur?

Diyabetli kişilerde ayak sorunları yaygındır. Yüksek kan şekeri ayaklardaki sinirlere ve kan damarlarına zarar verdiğinde zamanla ortaya çıkabilirler. Diyabetik nöropati olarak adlandırılan sinir hasarı, ayaklarınızda uyuşma, karıncalanma, ağrı veya his kaybına neden olabilir.

Ağrıyı hissedemiyorsanız, ayağınızda bir kesik, kabarcık veya ülser (açık yara) olduğunu anlayamayabilirsiniz. Böyle bir yara enfekte olabilir. Enfeksiyon iyi iyileşmeyebilir çünkü hasarlı kan damarları ayağınızda zayıf kan akışına neden olabilir.

Enfeksiyon ve zayıf kan akışı kangrene yol açabilir. Bu da kas, deri ve diğer dokuların ölmeye başlaması anlamına gelir. Kangreniniz veya tedaviyle iyileşmeyen bir ayak ülseriniz varsa, ampütasyona ihtiyacınız olabilir. Bu, hasarlı ayak parmağınızı, ayağınızı veya bacağınızın bir kısmını kesmek için yapılan bir ameliyattır. Kötü bir enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir ve hayatınızı kurtarabilir.

Ancak bir ayak yarasının büyük bir sağlık sorununa dönüşmesini önlemek için yapabileceğiniz çok şey var.

Diyabet hastasıysam ayaklarımı nasıl koruyabilirim?

Ayaklarınızı korumanın en iyi yolu kan şekeri seviyenizi her gün kontrol etmektir. Bu, sinir ve kan damarı hasarının daha da kötüleşmesini önlemeye yardımcı olacaktır. Bir sonraki adım ayak derinizi sağlıklı tutmaktır.

• Diyabetli kişiler için iyi ayak bakımı şunları içerir:

• Ayaklarınızı her gün kontrol edin. Ayakkabılarınızın sürtünebileceği siğiller veya diğer noktalar da dahil olmak üzere ciltte ve ayak tırnaklarında kesik, kızarıklık ve diğer değişiklikleri arayın. Ayaklarınızın altını da kontrol ettiğinizden emin olun.

• Ayaklarınızı her gün yıkayın. Ilık su ve sabun kullanın. Ayaklarınızı ıslatmayın çünkü bu cildinizi kurutabilir. Ayaklarınızı kuruladıktan sonra, ayak parmaklarınızın arasına talk pudrası veya mısır nişastası kullanabilirsiniz. Bunlar enfeksiyona neden olabilecek nemi emer. Eğer losyon kullanıyorsanız, ayak parmaklarınızın arasına sürmeyin.

• Nasır ve nasırların nasıl güvenli bir şekilde çıkarılacağını doktorunuza sorun. Ayaklarınızdaki kalın deri sürtünebilir ve yaralara yol açabilir. Ancak yanlış şekilde çıkarmak cildinize zarar verebilir. Bu yüzden deriyi kesmek ya da ilaçlı pedler veya sıvı çıkarıcılar kullanmak istemezsiniz.

• Ayak tırnaklarınızı bir kesme makinesi ile düz bir şekilde kesmek. Kendi ayak tırnaklarınızı kesmek sizin için zorsa veya tırnaklarınız kalınsa ya da deriye doğru kıvrılıyorsa, bunu sizin için bir podiatriste (ayak doktoru) yaptırın.

• Yürürken ayaklarınızı korumak için her zaman iyi oturan ayakkabılar ve çoraplar veya terlikler giyin. İç mekanlarda bile çıplak ayakla yürümek istemezsiniz. Ve ayakkabılarınızın içinin pürüzsüz olduğundan emin olun. Bir dikiş ya da çakıl taşı cildinizi acıtabilir.

• Ayaklarınızı sıcak ve soğuktan koruyun. Açıkta kalan cildinizde güneş kremi kullanın ve plajda çıplak ayakla yürümeyin. Soğuk havalarda ayaklarınızı ısıtıcı veya şöminenin yanında ısıtmak yerine sıcak tutan çoraplar giyin.

• Ayaklarınızda kan akışını sağlayın. Otururken ayaklarınızı yukarı kaldırın. Gün boyunca ayak parmaklarınızı oynatın ve ayaklarınızı daire şeklinde döndürün. Sıkı çoraplar giymeyin. Ve yürüyüş gibi ayakları çok zorlamayan aktivitelerde bulunun.

• Sağlık ziyaretlerinizde ayaklarınızı kontrol ettirin. Bir sorun fark etmemiş olsanız bile, sağlık uzmanınızın ayaklarınıza bakması iyi olur.

Diyabetik ayak sorunları hakkında sağlık uzmanımı ne zaman görmeliyim?

Ciddi ayak sorunları hızla gelişebilir. Fark ederseniz hemen sağlık uzmanınıza görünün:

• Ayağınızda birkaç gün içinde iyileşmeye başlamayan bir kesik, kabarcık veya çürük

• Ayaklarınızda kırmızı, sıcak veya ağrılı cilt

• İçinde kurumuş kan olan bir nasır

• Siyahlaşan ve kötü kokan, kangren olabilecek bir ayak enfeksiyonu

Unutmayın, kan şekerinizi kontrol etmek ve ayaklarınıza her gün bakım yapmak, ciddi diyabetik ayak sorunlarını önlemek için atabileceğiniz en iyi adımlardır.