Diyabet ve Diyabetik Ayak
Diyabet nedir? Diyabet, kan glikozu veya kan şekeri seviyelerinizin çok yüksek olduğu bir hastalıktır. Glikoz yediğiniz …
Diyabetik Ayak Nedir?
Diyabetik ayak, diyabet hastalığına bağlı olarak ortaya çıkan ve ayakta dolaşım ve sinir sorunlarına bağlı olarak gelişen bir durumdur. Diyabet, yüksek kan şekeri seviyelerine sahip olduğu için zamanla ayaklarda ciddi problemlere neden olabilir. Diyabetik ayak, ciddi bir sağlık sorunu olup, tedavi edilmediği takdirde kangren veya amputasyon gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
Uyguladığımız Tedaviler
Ayak yarası, diyabetik ayak belirtilerinin başında gelmektedir. Diyabetik ayak yarası olarak adlandırılan bu yaralar şeker hastalarında görülmekte olup, bu ayak yaraları mutlaka bir uzman tarafından tedavi edilmedilir. Ayak yaraları aynı zamanda şekerin ayağa vurma belirtileri arasında yer alır. Şeker hastalığı ayak yarası tedavi edilmezse maalesef sonucu uzuv kayıpları ile sonuçlanabilir. Diyabetik ayak tedavisi ve diyabetik ayak bakımı yukarıda da bahsettiğimiz üzere alanında uzman kişiler tarafından gerçekleştirilmelidir. Şeker hastalığı yaralarının yol açtığı hasar geri dönüşü olmayacak seviyelere ulaşabilir. Şeker hastalığı yaraları diyabetik ayak enfeksiyonuna da sebep olmaktadır. Diyabette ayak bakımı daha çok diyabet yara tedavisi anlamını taşır. Şeker yarası kaynaklı oluşan şeker hastaları ayak yaraları için maalesef bitkisel tedavi bulunmamaktadır. Ayak ülseri olarak da adlandırılan diyabetik ayak ülseri için doğru adres Doç. Dr. Aytaç Çetinkaya‘dır.
Tedavi 1
Kan Şekerinin Kontrolü
Diyabetik ayağın nedenleri olarak diyabetik nöropati ve damarlarda oluşan hasar en önemli faktörlerdir. Ancak bunların gelişmesi için hastanın kan şekerinin yüksekliği ve kontrol altına alınamamış olması aslında temel nedendir. Bu nedenle diyabetik ayak tedavisine başlarken öncelikle yapılması gereken kan şekerinin düzenlenmesidir. Hasta eğer ağızdan alınan diyabet ilacı kullanıyorsa insuline geçilmeli, insulin kullanıyorsa dozları ayarlanmalıdır.
Tedavi 2
Damar Sorunlarının Giderilmesi
Diyabetik hastalarda oluşan damar sorunu iki şekildedir. Birincisi ana atardamarların duvarlarında diyabetin oluşturduğu hasar nedeniyle ortaya çıkan tıkanıklıklar, ikincisi ise otonom sinir sisteminde yine diyabete bağlı olarak oluşan hasar nedeniyle damar çeperi kaslarının etkilenmesi ve kanın uç noktalara kadar ulaşamamasıdır. Otonom sinir sisteminde oluşan hasarın geriye dönüşü günümüz tedavi yöntemleri ile çok olanaklı değildir. Bu nedenle diyabetik hastalarda hedef ana atardamarlarda oluşan tıkanıklığın tedavisidir. Bunun için endovasküler yöntem denilen ve kalp anjioplastisine benzer şekilde damarların bir kateter yardımı ile balon veya stend ile açılması sağlanır. Bu olanaklı değilse by-pass cerrahisi ile damar sorunu giderilmeye çalışılır.
Tedavi 3
Enfeksiyon Tedavisi
Diyabetik ayağa bağlı uzuv kayıplarının yüzde 60’ı ayakta oluşan yaraların enfeksiyonuna bağlıdır. Bu nedenle enfeksiyonun tedavisi, tedavinin önemli bir bölümüdür. Eğer ayak enfeksiyonu vücuda yayılmış ve hastanın yaşamını tehdit eder duruma gelmişse çok acil olarak olası etkenler dikkate alınarak geniş spektrumlu antibiyotik başlanır. Böyle bir durum yoksa yaradan alınan örnekten elde edilecek etkenin antibiyotik duyarlılığına göre antibiyotik başlanması en doğru yaklaşımdır. Ne yazık ki bu hastalara enfeksiyon etkenine yönelik olmayan, gereğinden çok antibiyotik başlandığından etkenler bir süre sonra antibiyotiklere direnç geliştirmekte ve enfeksiyon tedavisi zorlaşmaktadır. Ayrıca diyabetik hastaların birçoğunda, hastalık böbreklerini de etkilediğinden verilecek antibiyotiklerin etkileri ile böbrek yetmezliği gelişebilmektedir. Bunun dışında diyabetik hastalar birçok ilaç kullanırlar ve başlanacak antibiyotiğin bu ilaçlarla etkileşimi önemlidir. Bu nedenle antibiyotik kullanırken çok değişik faktörleri dikkate alarak antibiyotik başlanmalıdır.
Tedavi 4
Debridman
Diyabetik ayak yarasında oluşmuş tüm ölü ve enfekte dokular hastanın yürümesine olanak sağlayacak bir anatomik yapıya ve sağlam dokulara dikkat edilerek temizlenmelidir. Bu işleme debridman denir. Debridman işlemi keskin debridman, biyolojik veya kimyasal yöntemlerle yapılabilir. Keskin debridman işlemi bu konuda deneyimli ve ayak anatomisini iyi bilen bir hekim tarafından yapılmalıdır. Birçok diyabetik hastada duyu kaybı olduğundan hastalar çoğu kez debridman sırasında ağrı duymazlar. Ancak damar sorunu ön planda olan hastalarda ağrı kontrolü önemlidir. Debridman sırasında enfekte kemikler de dahil yara iyileşmesini engelleyecek tüm işlevsiz dokular uzaklaştırılır. Yara olabildiğince temiz duruma getirilir. Keskin debridman, bistüri (neşter) ile, küret adı verilen aletlerle veya fırça ile, yüksek frekansta ses çıkaran (ultrasonik debridman) veya jet su akımı sağlayan cihazlar (Versajet®) ile yapılabilir.
Keskin debridman işlemi bu konuda deneyimli ve ayak anatomisini iyi bilen bir hekim tarafından yapılmalıdır. Birçok diyabetik hastada duyu kaybı olduğundan hastalar çoğu kez debridman sırasında ağrı duymazlar. Ancak damar sorunu ön planda olan hastalarda ağrı kontrolü önemlidir. Debridman sırasında enfekte kemikler de dahil yara iyileşmesini engelleyecek tüm işlevsiz dokular uzaklaştırılır. Yara olabildiğince temiz duruma getirilir.
Keskin debridman, bistüri (neşter) ile, küret adı verilen aletlerle veya fırça ile, yüksek frekansta ses çıkaran (ultrasonik debridman) veya jet su akımı sağlayan cihazlar (Versajet®) ile yapılabilir.
Tedavi 5
Modern Yara Bakımı Uygulamaları
Diyabetik hastalarda yara iyileşme süreci normal bireylerdeki gibi değildir ve sorunludur. Özellikle kan şekerinin yüksek olduğu durumlarda yarada iyileşmeyi sağlayacak hücrelerin çoğalması duraklar ve hücreler kendilerini yenileyemezler. Halk arasında şeker hastalarının yaralarının geç iyileştiğine ya da iyileşmediğine ilişkin inanış geçmişte doğru olsa da günümüzde modern yara bakım ürünlerindeki gelişmeler sayesinde geçerliliğini yitirmiştir. Ancak hangi yaraya hangi ürünün kullanılacağını bilmek hatta aynı hastada yaranın iyileşme aşamalarına göre hangi ürünün kullanılması gerektiğini bilmek gerekir.
Tedavi 6
Rekonstrüksiyon İşlemleri
Diyabetik ayak yarasında temel amaç yarayı rekonstrüksiyon (onarım) ile kapatmaya hazır hale getirmektir. Bu nedenle tedavinin en önemli aşamalardan biri rekonstrüksiyon aşamasıdır. Uygun tedavi edilmiş yaraların bir kısmı yara tedavisi sırasında kendiliğinden kapanabilirken bazı yaraların kapanması için kendiliğinden kapanma süreci uzun sürebilir ya da kapanma gerçekleşmeyebilir. Bu durumda yaraya ve ayağa rekonstrüksiyon yapılması gerekebilir. Bu uygulama genellikle cerrahidir ve deri grefti veya doku flebi gibi yöntemler uygulanır. Burada amaç hem yaranın hemen kapanmasını sağlamak hem de hastaya üzerine basabileceği bir ayak kazandırmaktır.
Tedavi 7
Tedavi Sonrası Ayak Bakımı
Bir kronik yara ve diyabetik ayak merkezinin temel amaçlarından biri de tedavisi yapılan hastaların ayaklarında yeni yaraların açılmasını engellemek için hastaların izlemlerini sağlanmaktır. Tedavi sonrası mutlaka hastaya destek sunulabilmelidir. Bu amaçla hastalara;
* Tedavi sırasında veya sonrasında ayaklarına uygun ayakkabı hizmeti sunulması,
* Uzun süren tedavi süreci sonunda oluşan hareket kısıtlılıklarının giderilmesi için fiziksel tıp ve rehabilitasyon hizmetinin verilmesi,
* Doğru beslenme alışkanlığı kazandırmak amacıyla uygun diyet programlarının hazırlanması,
* Hastanın ayağına tıbbi bakımın yapılacağı podoloji hizmetinin sağlanması gerekir.
En Son Sağlık Yazılarımız
Diyabet - Şeker Hastalığı ve Yılbaşı
Diyabet - Şeker Hastalığı ve Yılbaşı Yılbaşı, eğlenmek ve yılın diğer zamanlarında düzenli olarak yemediğiniz …