Doç. Dr. Aytaç Çetinkaya
Diyabetik ayak, şeker hastalığı (diyabet) olan bireylerde ortaya çıkan ciddi bir komplikasyondur. Diyabetik ayak, yetersiz kan dolaşımı (periferik arter hastalığı) ve sinir hasarı (nöropati) gibi faktörlerin birleşimiyle gelişir. İşte diyabetik ayak gelişimini etkileyen bazı önemli faktörler:
-
Yetersiz kan dolaşımı: Diyabet, kan damarlarında hasara neden olarak dolaşım sisteminde sorunlara yol açabilir. Yüksek kan şekeri düzeyleri, damar sertliği (ateroskleroz) ve pıhtılaşma bozuklukları gibi faktörler, kan akışını engelleyebilir. Bu da ayaklarda yara iyileşmesini ve enfeksiyon riskini artırır.
-
Sinir hasarı: Diyabet, sinirlerin hasar görmesine neden olan nöropatiye yol açabilir. Sinir hasarı, ayaklarda his kaybına ve duyu bozukluklarına neden olabilir. Ayak yaralarının fark edilmesini zorlaştırır ve enfeksiyon riskini artırır.
-
Ayak deformiteleri: Diyabetik ayak gelişimi, ayaklarda deformitelere bağlı olarak da oluşabilir. Ayak eklemlerinde sertlik, kemik çıkıntıları (ayak deformiteleri), batık tırnaklar gibi sorunlar, ayaklarda sürtünme ve basınç noktalarının oluşmasına yol açarak yaralara neden olabilir.
-
Yara enfeksiyonu: Diyabetik ayak yaraları, enfeksiyon riskini artırır. Yüksek kan şekeri seviyeleri, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve enfeksiyonlara karşı direncin azalmasına neden olabilir. İyi bir dolaşım olmadığında, enfeksiyonlu yaralar daha yavaş iyileşir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
-
Ayak bakımında eksiklikler: Diyabetik ayak gelişimini etkileyen bir diğer faktör, düzenli ve doğru ayak bakımının yapılmamasıdır. Diyabetli bireyler, ayaklarını günlük olarak kontrol etmeli, nemli ve kuru bölgeleri ayırt etmeli, uygun ayakkabılar giymeli ve ayak tırnaklarını düzenli olarak kesmeli veya bakımını yapmalıdır. Eksik veya yanlış ayak bakımı, yaralanma riskini artırır.
Diyabetik ayak, önemli bir sağlık sorunu olup ciddi sonuçlara yol açabilir. Diyabetli bireylerin düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeleri, kan şekeri düzeylerini kontrol etmeleri ve uygun ayak bakımını yapmaları önemlidir. Erken teşhis, tedavi ve önlemlerle diyabetik ayak komplikasyonları önemli ölçüde azaltılabilir veya önlenebilir. Diyabetik ayakla ilgili herhangi bir sorun veya şüphe durumunda, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.
